Teringzooi

Maandag 6 en dinsdag 7 mei

Vanuit Thessaloniki weer vroeg vertrokken via Macedonië naar Albanië. Griekenland en Macedonië zijn prachtige landen, maar in Griekenland kun je merken hoe hard de crisis dit land geraakt heeft terwijl Macedonië nooit anders heeft gekend. Er is weinig activiteit, veel lege gebouwen en je begint ook het achterstallig onderhoud te zien dat in de omringende landen zo heel gewoon is, maar in Griekenland, naar ik vermoed, van recente datum is. Wat kan de boel hier weer in beweging brengen? Toerisme? De kusten en binnenlanden zijn prachtig en zouden veel toeristen moeten kunnen trekken.

Macedonië is een ander verhaal. Het is een prachtig land wat betreft natuur en we hebben schitterende plekken gezien, maar het is een echt arm land met zeer slechte voorzieningen maar met zeer vriendelijke mensen en met het vorderen van onze reis werd die eerste indruk niet beter. Ook zijn er hier opvallend veel beesten op straat, net als in andere omliggende landen, maar hier lopen wilde honden en katten langs de weg en veel schildpadden die zomaar de weg oversteken. Nu zijn de wegen gelukkig smal, maar de schildpad is, zoals bekend, traag en in deze land ook nog eens bijzonder groot en dat geeft bij collisie veel rommel op de weg. Enkelen van ons zijn in volle vaart over een schildpad gereden. Dat is niet fijn, ook niet voor de Mini, maar erger is het als je over een hond heenrijdt zoals één team is overkomen. Het was niet te voorkomen. De beesten schieten zo de weg op en dan gaat het mis. Daar staat tegenover dat ik ook een teamlid uit haar auto heb zien stappen die een schildpad oppakte en in het bos langs de weg weer neerzette.
In Macedonië hebben we niet alleen een prachtige rit gemaakt maar ook een tijdrit gedaan waarbij het de bedoeling was om een gemiddelde snelheid te bereiken van 80 kilometer tussen twee punten waarvan de start uiteraard bekend was, maar de finish ons zou moeten blijken tijdens de rit. Maarten en ik hadden een briljante strategie uitgedacht waarmee wij zelfs meenden in aanmerking te zullen komen voor een artikel in The Harvard Review of Operations Research, maar die jammerlijk mislukte omdat wij een verkeerde weg namen, de fout weliswaar vervolgens herstelden, maar daardoor op een aanzienlijk lagere gemiddelde snelheid uitkwamen. Jammer, maar toch kwalificeren wij nog steeds op de derde plaats in de rally.

Na deze test door naar Albanië. De grens is al opvallend: het ziet er uit zoals het er bij de grens bij Wuustwezel en Poppel in België in de jaren zestig moet hebben uitgezien. De sfeer van smokkelaars en contrabande. Kraaienpootjes. Oude, maar razendsnelle opgevoerde auto’s die met spinnende banden het rubber van hun banden roken. Schietpartijen. Verroeste gietijzeren grensbomen die piepend open gaan en grauwe, grijze grenshuisjes met suffige douaniers. Zo is het in Albanië en het zijn de eerste signalen van de volstrekte anarchie die in dit land heerst. Het is er een -en excuseert u mijn taalgebruik- teringzooi, gewoon een ronduit beklemmende pestrommel met nare mensen die overal hun afval weggooien, waarin honden en katten vervolgens naar eten zoeken, met hun rottende vondsten de weg oprennen, daar vervolgens worden doodgereden en nooit worden opgeruimd, die hun kinderen langs de weg laten spelen waar tientonners en oude opgelapte brikken van niet vergane, want immers nooit verworven glorie, met vergeten namen als Lada, Volga en Moskvitch voorbij scheuren met snelheden waarvoor zij levenslange ontzegging uit de rijbevoegdheid verdienen, waar verkeersregels niet gelden en het beeld ontstaat dat de schepper van deze samenleving, het voormalige dogmatisch-communistische opperhoofd Enver Hoxha, tenminste zo geestelijk gestoord moet zijn geweest als zijn ideologische navolger, Kim Yong-un, in Noord Korea. De climax komt als je de hoofdstad van dit land bereikt: Hoe bedoel je verkeerslichten? Die zijn er niet. Voorrangsregels? Die volgen we niet. Aanwijzingen van politie-agenten? Die kopen we af. Eénrichtingverkeer? Dat geldt voor verkeer uit alle richtingen. Snelheidsregels? Nooit van gehoord. Verbod tot het dragen van vuurwapens? Die hebben we nodig om vanuit de rijdende auto op verkeersborden te schieten en daarom overal vol gaten zitten. Oversteekplaatsen? Dat is een plek om voetgangers van hun sokken te rijden.

Bij binnenkomst vanuit Macedonië is het landschap van Albanië indrukwekkend, niet zozeer mooi, maar ongenaakbaar, wijds, met hoge bergen en diepe valleien, af en toe bossen en de weg naar de hoofdstad Tirana, een bergweg die op een hoogte van 800 meter meandert over breedtes van soms niet meer dan 3 tot 4 meter voor het verkeer uit beide richtingen. Prachtige vergezichten, maar wie op die weg persisteert in roekeloos rijgedrag en met 150 km/u inhaalt waar je maar 50 mag rijden en niet mag inhalen, loopt een kans regelrecht in die schitterende diepte te verdwijnen maar dat lijkt hier een verdienste.
Adriaan den Doolaard, de Nederlandse schrijver die veel in Macedonië en Albanië is geweest en daarover prachtige reisverhalen heeft geschreven, heeft -naar verluidt- ooit de Albanese minnaar van zijn vrouw gedood. Wat toen als misdaad werd gezien, zou mijns inziens in het licht van de teringzooi die ze ervan maken nu zonder bezwaar als daad van heroïsch verzet mogen worden beschouwd.